Het buurthuis is de plek waar je elkaar tegenkomt
Het is een gezellige avond bij Buurthuis ’t Zwaantje in Veenhuizen. Terwijl in het cafégedeelte wordt gebiljart, is het zaaltje achter de keuken het domein van de Skroiversgroep Veenhuizen. Dit gezelschap is één van de vier schrijversgroepen die deel uitmaken van de stichting Creatief West-Fries. De leden komen in Veenhuizen samen om te schrijven en voorstellingen te repeteren. In ’t Zwaantje schrijven ze aan proza, rijmpjes en liederen, allemaal in het West-Friese dialect. Vanavond staat de avond in het teken van ’t Zwaantje en haar vrijwilligers. Geroemd wordt met name de gastvrijheid, maar ook de bitterballen die vrijwilliger Jolanda Oudeman voor de dames en heren bakt, zorgen voor inspiratie. ‘Slikvingerend gaan die balle allegaar op. Ja die mensen van ’t Zwaantje, die benne hillegaar top. Niks is teveul, nooit gien malheur; ze doen ’t gewoôn… zonder gezeur’, zo schrijft Liesbeth Wever.
Rijke historie
Bij het woord buurthuis is dit wel wat je voor je ziet: een bar, in de zaaltjes volop bedrijvigheid, een vaste groep vrijwilligers, mensen uit de buurt, jong en oud en ons kent ons. Grootste kracht is het hechte team vrijwilligers, verenigd in een stichting. Marco Kroon is secretaris van stichting Dorpshuis ’t Zwaantje en net als zijn vrouw Annet, vrijwilliger, onlangs onderscheiden met een Koninklijke onderscheiding. Hij vertelt vol passie over de rijke historie van ’t Zwaantje, ooit ontstaan uit café De Zwaan, gerund door Joop Oly. “Maar die emigreerde naar Ierland. Vanuit de dorpsraad werd toen een stichting opgericht en met behulp van de gemeente kon de zaal worden gekocht.”
Luisterend oor
“We worden trouwens niet alleen maar bezocht door Veenhuizers hoor”, zet Pé Borst, de voorzitter van Stichting Dorpshuis even recht. Mensen komen uit de hele omgeving; van Langereis tot De Noord en van Oude Niedorp tot Het Verlaat. “Wat mensen hier zoeken? Gezelligheid denk ik, warmte en een luisterend oor. We hebben inmiddels al heel wat met elkaar meegemaakt. Dat schept zeker een band.”
Adrie en Hennie
Een gezamenlijk trauma is misschien ook wat het buurthuis zo sterk maakt. Het overlijden van Adrie de Visser bijvoorbeeld. De nestor van ’t Zwaantje, die zijn hele ziel en zaligheid legde in het dorpshuis, overleed in 2023 op 87-jarige leeftijd. “Adrie was er altijd, van ’s ochtends vroeg tot ‘s avond laat”, vertelt Marco. “Hij overleed op de laatste dag van de kermis waar hij zo van hield. Maar liefst 72 jaar lang hielp hij bij de organisatie van dit jaarlijkse feest. Hij wás het buurthuis.”
Adrie en Hennie worden nog steeds gemist. Hun urn, versierd met zwaantjes, staat trots boven de prijzenkast. Een hoek van het dorpshuis is speciaal ingericht met hun foto’s. Alleen tijdens de jaarlijkse kermis wordt de urn even weggehaald, zoals Adrie had gewild.
Vrijwilligers
Kort na zijn overlijden kwamen buurtbewoners samen om te praten over de toekomst. Het resultaat? Een vrijwilligersappgroep en zeker veertig mensen die regelmatig helpen. “Als we vragen wie wil schoonmaken, staan er zo acht of negen mensen klaar,” zegt Marco trots.
Opknapbeurt
Het dorpshuis heeft na het overlijden van Adrie een flinke opknapbeurt gekregen. Onder leiding van vrijwilliger Co Bakker kwamen er nieuwe ramen, kozijnen, een vernieuwde gevel en een gloednieuwe keuken. “Het buurthuis was erg verouderd en doordat Adrie alles regelde, ontbrak het ook aan een systeem. Hij had alles in zijn hoofd, maar nu moesten we met elkaar verder.” Een grote groep Veenhuizers zetten de schouders eronder en zorgen er nog steeds voor dat het buurthuis draait als een tierelier.
Bedrijvigheid
Bijna elke dag is wel wat te doen. Een hoogtepunt in het dorpsleven is de jaarlijkse kermis. Drie dagen feest, muziek, touwtrekken en spijkerbroekhangen. “Het hele dorp loopt uit. De kermis is ook de voornaamste inkomensbron voor het buurthuis, dat verder wordt gebruikt door veel lokale verenigingen. Toneelverenigingen zoals Togido en LOL, biljartclubs, gymnastiekverenigingen en Vrouwen van Nu vinden hier hun thuis. Er wordt volop gebiljart, ook door de jongere generatie en Soms wordt het buurthuis verhuurd als feestlocatie. “Maar dan moet je wel uit de streek komen, we willen niet dat zomaar iedereen hier zijn feestje komt vieren”, sluit Pé lachend af.