Wie Ouwehands Dierenpark zegt, zegt pandabeer maar ook zeker bruine beer. Het dierenpark staat al jaren bekend om het grote Berenbos waar bruine beren opgevangen worden die jarenlang in zeer slechte omstandigheden hebben geleefd. De stichting achter het redden van deze beren is de stichting Bears In Mind. Recent haalde ze twee beren uit het oorlogsgebied in Oekraïne op. De twee beren verblijven nu in quarantaine in Ouwehands Dierenpark waarna ze Het Berenbos gaan betreden en weer gewoon beer kunnen zijn.


Hier worden ze buren van ijsberen, Maleise beren, en de bekende pandaberen in Ouwehands Dierenpark. Het dierenpark strijdt op haar beurt via de stichting Ouwehand Zoo Foundation voor deze andere beersoorten door steun aan natuurbeschermingsprojecten in het leefgebied van deze soorten. Ook in de dierentuin zelf wordt belangrijk werk in dit kader gedaan in de vorm van onderzoek en deelname aan managementprogramma’s voor behoud van een reservepopulatie van de soort in dierentuinen.

Wat wordt er voor de beren gedaan?

De stichting Bears in Mind zet zich al meer dan 30 jaar in voor de bescherming van de beer. Ze komt beren te hulp die in gevangenschap in nood verkeren en zorgen dat deze getraumatiseerde beren een nieuw leven in Het Berenbos in een andere opvanglocatie in Europa, kunnen beginnen. Deze beren zijn ambassadeurs voor hun soortgenoten in het wild.

Voor het project Het Berenbos en andere opvangprojecten werd Bears in Mind (eerst als International Bear Foundation (Stichting Berenbos Rhenen) en later als Alertis) in 1993 opgericht. In de loop der jaren steunde Bears in Mind naast internationale welzijnsprojecten steeds meer projecten gericht op natuurbescherming, wetenschappelijk onderzoek en voorlichting & educatie. Inmiddels is Bears in Mind een internationaal bekende berenbeschermingsorganisatie, die wereldwijd, maar vooral in Europese landen haar kennis, expertise en financiële middelen inzet voor bescherming van beren in het wild en hulp aan beren in nood.

Bears in Mind redt bruine beren uit slechte omstandigheden en brengt hen bijvoorbeeld naar Het Berenbos, waar ze weer beer kunnen zijn. Hier wordt de zorg overgenomen door Ouwehands Dierenpark en krijgen de beren goede zorg die begint met een leven in een groot verblijf, een natuurlijk stuk bos, waar ze hun natuurlijke gedrag kunnen ontplooien zoals als graven, zwemmen, voedsel zoeken én waar ze, gestimuleerd door het natuurlijke, gevarieerde dieet, op krachten komen. Ze gaan ook (soms pas na een paar jaar), in winterslaap. Ze worden weer echt beer!

Ouwehand Zoo Foundation

In een wereld waar de relatie mens en natuur onder druk staat, wil Ouwehands Dierenpark bewondering voor de natuur stimuleren, mensen aanzetten tot nadenken en handelen en uitgroeien tot een toonaangevende organisatie op dit gebied. Leefgebied bescherming, educatie en soortbehoud zijn dan ook de belangrijkste doelstellingen van Ouwehands Dierenpark. Zowel in het dierenpark als daarbuiten wordt hier op verschillende manieren invulling aan gegeven. Stichting Ouwehand Zoo Foundation (OZF) steunt diverse projecten waarin wilde soortgenoten van dieren die in Ouwehands Dierenpark leven centraal staan.

In de afgelopen 16 jaar is er al €10.908.747 gedoneerd aan projecten waarbij o.a. bescherming van leefgebieden tegen stroperij, educatie van de bevolking en soortbehoud centraal staan.

OZF voor de Maleise beer

De Maleise beer is door IUCN (International Union for Conservation of Nature) aangemerkt als 'Kwetsbaar'. De aantallen gaan achteruit als gevolg van stroperij (voor gal, klauwen en tanden) en als gevolg van vernietiging van het leefgebied. OZF steunt de de ProNatura Foundation. Deze zet zich in voor bescherming van het Sungai Wain Protection Forest (SWPF) in Balikpapan, Oost Kalimantan, Indonesisch Borneo. ProNatura beschermt het gebied door het tegengaan van bosbranden, illegale houtkap en stroperij. Daarnaast monitort ProNatura de aanwezigheid en aantallen van de vele bijzondere diersoorten in het gebied.

In Borneo is er overigens ook een Berenbos, speciaal voor Maleise beren.

OZF voor de Reuzenpanda

Tot september 2016 stond de reuzenpanda op de IUCN Rode Lijst genoteerd als ‘Bedreigd’. Dankzij goede beschermingsmaatregelen kon deze status worden veranderd in ‘kwetsbaar’, iets minder bedreigd. Echter is het nog steeds erg belangrijk dat er aandacht is voor bescherming van de reuzenpanda in het wild en zijn leefgebied. In samenspraak met WNF Nederland is in 2017 een project voor herstel van het leefgebied van de reuzenpanda in de Chinese provincie Sichuan, waar de reuzenpanda in het wild leeft, gestart. Samen met de lokale bevolking worden ‘corridors’, dit zijn groene oversteekplaatsen, aangelegd tussen geïsoleerde leefgebieden door het aanplanten van bamboe en andere vegetatie.

De lokale bevolking wordt daarnaast ook geholpen met het ontwikkelen van alternatieve inkomstenbronnen in ruil voor het beschermen van het leefgebied van de reuzenpanda. Samen met Wageningen Universiteit (WUR) is een educatieonderzoek opgezet en uitgevoerd ‘Bio-diversie-WAT? naar het effect van kennismaking met de reuzenpanda op het milieuvriendelijk gedrag (de bereidheid om bij te dragen aan natuurbescherming) van basisschoolleerlingen

OZF voor de IJsbeer

Ouwehand Zoo Foundation (OZF) steunt bescherming van de ijsbeer en zijn natuurlijk leefgebied. Door het smelten van het Noordpoolijs komen de ijsbeer en mens elkaar steeds vaker tegen. Gevaarlijk voor beide. In samenwerking met Polar Bears International zet OZF zich in Canada in om de ijsbeer en mens te laten samenleven door mensen voor te lichten hoe ze veilig in ijsbeerleefgebied kunnen leven en voor het ontwikkelen van technieken om ijsberen af te schrikken als ze te dicht bij bevolkt gebied komen.

Ouwehand Zoo Foundation (OZF) ondersteunt Polar Bears International ook met het onderzoek 'Polar Bear Den Emergence Monitoring'. Polar Bears International onderzoekt het gedrag van ijsbeer-moeders vlak voordat ze het sneeuwhol ingaan en vlak nadat ze met hun jongen naar buiten komen. Een drachtige ijsbeer graaft in de herfst namelijk een hol in de sneeuw. In dit kraamhol worden midden in de winter haar jongen geboren. Als de jongen groot genoeg zijn, neemt moeder-ijsbeer ze mee naar buiten.

Wetenschappers vrezen dat ijsbeer-moeders worden gestoord door menselijke activiteiten die in intensiteit toenemen doordat de Noordpool steeds toegankelijker wordt. Daarom wordt er met speciale camera’s gekeken of de ijsberen last hebben van menselijke activiteiten. Daarnaast staat het voortbestaan van de ijsbeer onder druk door het smelten van de ijskap op de Noordpool als gevolg van klimaatverandering. Jagen op robben wordt voor ijsberen daardoor steeds moeilijker. Voor ijsbeermoeders is het erg belangrijk dat zij genoeg eten en in een gezonde staat zijn om hun jongen groot te brengen. Het onderzoek van de PBI bekijkt daarom ook via de camerabeelden in welke fysieke conditie de moeder en jongen zijn als zij het hol uitkomen.

Handen ineengeslagen voor de Beregoeie Run

Op 12 april 2025 organiseerden de twee stichtingen samen in Ouwehands Dierenpark de Beregoeie Run, een sponsorloop in en om het dierenpark om geld op te halen voor de beren in het wild. Wil je hier meer informatie over? Kijk dan zeker even op www.beregoeierun.nl

www.bearsinmind.org

www.ouwehand.nl/ozf


Dit artikel is eerder gepubliceerd in onze zomereditie van Update