HEERHUGOWAARD - De Montessorischool in Heerhugowaard houdt na meer dan veertig jaar op met bestaan. De daling van het leerlingenaantal is de uiteindelijke doodsteek. Veel ouders en verzorgers van de 89 kinderen voelen zich belazerd en in de steek gelaten door het bestuur van Allente, de overkoepelende onderwijsorganisatie. "Deze school is moedwillig kapotgemaakt en kinderen en leraren zijn de dupe", zegt Mark Slatman, vader van een leerling tegen NH Nieuws.

Ouders, verzorgers en docenten verzamelden zich afgelopen donderdag bij het schoolplein aan de Smaragd. Wat een mooi afscheid moest zijn, had voor de meesten een nare bijsmaak. "Ik moest binnen een paar weken op zoek naar een andere school voor mijn zoon van elf jaar met DCD, een ontwikkelingsstoornis", vertelt een moeder.

Volgens veel ouders laat de overdracht van leerlingen aan nieuwe scholen ernstig te wensen over. Zo zou er vanuit Allente, de onderwijsorganisatie waar naast de Montessorischool nog vijftien scholen onder vallen, geen mogelijkheid zijn gegeven tot inzage in overdrachtsdossiers met de resultaten en voortgang van de scholieren. Ook is niet duidelijk of de kinderen 'over' zijn naar de volgende klas, laat een ouder weten aan NH Nieuws.

'Tienduizenden euro's in rook op'
De sluiting van de school en het verdwijnen van het Montessori-onderwijs uit Heerhugowaard valt bij veel ouders rauw op hun dak en had volgens sommigen voorkomen kunnen worden. Bij ouders bestaan vermoedens dat bewust niet is ingegrepen. Zo had het bestuur volgens hen kunnen proberen om het leerlingenaantal op te krikken door middel van meer reclame.

Ook begrijpen ze niet waarom niet is gekozen voor een andere, minder vergrijsde buurt in Heerhugowaard. De tienduizenden euro's die ouders samen in de school, de school, les- en speelmateriaal en de renovatie van het schoolplein hebben gestoken, gaan in rook op, aldus woedende ouders.

Op basis van correspondentie tussen het schoolbestuur, de koepelorganisatie en ouders, dat in handen is van NH Nieuws, maakten wij een reconstructie van de afgelopen - voor ouders stressvolle en onzekere - maanden.

De laatste maanden van de Montessorischool
Op 12 maart, vlak voor de aankondiging van de coronamaatregelen, licht Allente de medezeggenschapsraad en de ouders in over de onvermijdelijke verdwijning van het Montessori-onderwijs uit Heerhugowaard.

Het bestuur presenteert een mogelijke constructie om het onderwijs nog een paar jaar op de huidige locatie, de Smaragd, voort te zetten: de onderbouw kan in het schoolgebouw blijven, maar gaat verder met het Jenaplan-onderwijs; en de bovenbouw kan het Montessori-onderwijs blijven volgen, mits er van de 31 leerlingen minimaal 18 op school blijven.

Die boodschap schiet bij veel ouders in het verkeerde keelgat en zorgt voor enige paniek. In Heerhugowaard wordt namelijk op geen enkele andere school Montessori-onderwijs gegeven en dat betekent dat de bovenbouwkinderen óf van onderwijsvorm moeten veranderen, óf naar de 1e Montessorischool in Alkmaar (ook van Allente) moeten uitwijken.

Onderwijsvormen
Basisscholen in Nederland hebben verschillende onderwijsvormen. Zo is het Jenaplanonderwijs is een vorm van vernieuwingsonderwijs, net als bijvoorbeeld daltononderwijs, montessorionderwijs of vrije scholen. Bij Montessori-onderwijs wordt gekeken naar de behoefte van het kind: is hij of zij toe aan lezen, dan wordt gestart met lezen. Jenaplanscholenmaken werken in de onderbouw, middenbouw en bovenbouw met stamgroepen: leerlingen van verschillende leeftijden en verschillende ontwikkelingsniveau's zitten bij elkaar. Bij Allente zijn scholen met allerlei onderwijsvormen aangesloten.

Kinderen die jarenlang een bepaalde vorm van onderwijs hebben gevolgd zomaar overplaatsen is heel onverstandig, vinden meerdere ouders. "Zo'n verandering is heel spannend, zeker voor leerlingen met een Autisme Spectrum Stoornis zoals mijn 10-jarige zoon Bram, en ook voor mijn 7-jarige dochter Emma", aldus Bianca van der Schilden, tevens voormalig lid van de medezeggenschapsraad van de school.

Ouders wordt gevraagd een enquête in te vullen, om zo te inventariseren of het aantal van achttien leerlingen haalbaar is. De evaluatie daarvan zou in april plaatsvinden, maar werd door de coronacrisis een maand uitgesteld. Ouders zaten acht weken in spanning of hun kind in Heerhugowaard op de Montessorischool kon blijven. Van der Schilden: "Ik had oprechte hoop dat ik het leven van mijn kind niet op zijn kop hoefde te zetten, de hoop dat het misschien toch nog goed zou komen. Ik wil niets liever dan mijn kinderen gelukkig zien en vooral onbezorgd."

Op 12 mei wordt tijdens een digitale meeting duidelijk dat het aantal van achttien leerlingen voor de bovenbouw behaald is (de onderbouw had een aparte meeting; het is voor NH Nieuws niet duidelijk wat daarin is besproken). "Volgens de belofte van het bestuur was dit genoeg. Dus we dachten 'Yes, het is gelukt", aldus een ouder.

Maar op die belofte komt het bestuur terug: in een brief aan ouders en verzorgers laat Allente weten dat het doel van achttien leerlingen onverantwoord zou zijn, omdat dit betekent dat in 2021 nog maar negen kinderen zouden overblijven. "Het bestuur opperde toen ineens weer een andere mogelijkheid, waarbij alsnog een andere onderwijsvorm zou worden gegeven en in groep 8 zelfs op een andere school, gehusseld met andere leerlingen. Het nieuwe plan was helemaal niet wat ons was beloofd en ook niet goed voor Bram", vertelt Van der Schilden. Zij en vijf andere ouders gingen daar dan ook niet mee akkoord.

Toen kwam op 15 mei de definitieve brief van Allente: er komt geen voortzetting van het Montessori-onderwijs in Heerhugowaard - de school gaat sluiten. "Ik voelde me zo aan het lijntje gehouden en voorgelogen. Wij al die tijd maar wachten en wachten en ineens moest mijn zoon, met een ontwikkelingsstoornis, toch naar een andere school. En dat voor zijn twee laatste jaren", aldus een emotionele Nathalie Koning, moeder van Jesper (11).

Volgens meerdere ouders wist het schoolbestuur allang dat een voortzetting niet haalbaar was. Van der Schilden: "Er is jarenlang niets ondernomen tegen de dingen die speelden op school: de afname in het het aantal leerlingen, kinderen met een leerachterstand en het pestgedrag op school. Mijn zoon heeft bijvoorbeeld in één schooljaar zeventien verschillende docenten gehad. Er is niet op tijd geïnvesteerd in de school en daar zijn de kinderen nu de dupe van."

Vader Mark Slatman: "Wij ouders hebben altijd steun, materiaal en geld gedoneerd om te zorgen dat het budget haalbaar was. We hebben onlangs zelfs nog 40.000 euro in een nieuw schoolplein gestoken, maar dat is nu allemaal in de prullenbak gegooid."

Coronamaatregelen
De coronamaatregelen maakten het vinden van een nieuwe school een nog grotere uitdaging. De ouders en kinderen konden zich bijvoorbeeld niet fysiek oriënteren. "De meeste scholen in Heerhugowaard zijn te groot en massaal voor Jesper. In ruimten met lawaai krijgt hij tics", aldus Koning.

Ze is verdrietig dat het afscheid van de school waar haar zoon 7,5 jaar op zat afgelopen donderdag zo beladen en negatief was. "De kinderen moesten zelfs alles opruimen. Ze gingen wat saaie spelletjes doen. Gelukkig maakten de docenten er nog iets van, maar de directie gaf niet thuis. Je zou toch een knalafscheidsfeest verwachten?"

Bianca van der Schilden zegt dat het bestuur niet transparant heeft gehandeld en ze dit als lid van de medezeggenschapsraad (MR) van de school heeft ervaren. Zo is de MR niet tijdig geïnformeerd over verschillende besluiten en wijzigingen, zoals de geplande fusie van de Montessorischool met de BSO De Kleine en Grote Beer.

Naast ouders, reageren ook leraren verdrietig op de sluiting. Juf Carla werkte 27 jaar met hart en ziel op de school. Terwijl ze geëmotioneerd haar verhaal doet voor de camera van NH Nieuws, wordt ze door iemand van Allente meerdere malen op dwingende toon naar binnen geroepen. Carla: "Ik heb in al die jaren met collega's iets moois neergezet en dat houdt nu op. Ik vind het heel erg dat deze gemeente geen Montessorionderwijs meer zal hebben."

Reactie Allente
De onderwijsorganisatie verklaart dat 'ouders op 10 maart al zijn ingelicht over de sluiting'. Het bestuur heeft 'een denkrichting gepresenteerd' om de school gefaseerd te sluiten, maar 'dit had niet de voorkeur van de ouders'.

'Er is voorafgaande aan het besluit om de school te sluiten een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd door een onafhankelijk extern deskundige'. "Als bestuur hebben wij ons best gedaan om een zo zorgvuldig mogelijk traject te doorlopen naar alle betrokkenen. De ouders en verzorgers zijn de afgelopen periode meermalen schriftelijk en digitaal geïnformeerd door bestuur en directie over het verloop van het proces en de keuzes die ouders daarin voor hun kinderen maakten."

Verder verklaart het bestuur: "Alle ouders hebben vanuit het bestuur en de school de ruimte gekregen om voor hun kind(eren) een andere passende plek bij een school van hun keuze te verkrijgen. Daar waar dit door de ouders werd gevraagd, is ondersteuning vanuit de Montessorischool en het bestuur geboden bij het vinden van een passende plek."

De kinderen van de gesproken ouders hebben inmiddels allemaal een nieuwe school gevonden.

Een NH Nieuws-verslaggever sprak donderdag voor het schoolplein af met meerdere ouders en docenten. De verslaggever deelt haar ervaring: "Tijdens het afnemen van de interviews met ouders en leraren werd ik vanuit het bestuur meerdere malen gevraagd te stoppen met filmen. Mensen mochten niet praten en werden naar binnen geroepen, maar ik besloot door te gaan met interviewen. Nadat een van de bestuursleden haar beklag had gedaan, kwam de directeur van het College van Bestuur van Allente vanuit de school op zeer intimiderende wijze recht op me afgelopen. Op slechts een paar centimeter afstand stopte hij en keek mij indringend aan, zonder verder iets te zeggen. Nadat ik aangaf dat dit nogal intimiderend overkwam, deed hij een stap naar achter. Hij eiste dat ik mee naar binnen ging. Ik gaf aan dat ik uiteraard in gesprek met hem wilde gaan, maar dat ik buiten zou blijven. Bij de voordeur van de school hebben we uiteindelijk een gesprek gevoerd. Na enige tijd kalmeerde hij gelukkig weer."

NH Nieuws beschikt over verschillende nieuwsbrieven en chatgesprekken waarin Allente en medewerkers van de school de ouders informeerden.

Zie NH Nieuws voor een videoreportage.