Ze zitten tegenover elkaar, vaak met de beste bedoelingen. Ze willen het beter doen. Ze willen elkaar begrijpen. En toch ontspoort het gesprek binnen enkele minuten. Niet omdat ze niet willen, maar omdat ze vastzitten in een patroon dat ze zelf nauwelijks nog zien.

In mijn praktijk begeleid ik regelmatig stellen die zeggen: “We communiceren gewoon niet goed.”
Maar wat er werkelijk gebeurt, is iets anders. Ze luisteren niet meer om te begrijpen, ze luisteren om te reageren. Of erger nog: om zichzelf te verdedigen.

Verwijten als vast patroon

Tijdens een recente communicatietraining probeerde ik het gesprek steeds weer terug te brengen naar de kern. Wat voel je? Wat heb je nodig? Waar raakt het je echt?

Maar telkens gebeurde hetzelfde. Het gesprek gleed terug naar verwijten over het verleden.

“Jij doet dit nooit.”
“Jij verandert toch niet.”
“Zie je wel, je wilt het helemaal niet.”

Het waren geen gesprekken meer, maar optelsommen van oud zeer. En hoe meer er werd gepraat, hoe groter de afstand werd.

Achter elk verwijt zit pijn

Wat veel mensen niet beseffen, is dat een verwijt zelden gaat over het gedrag van de ander. Achter een verwijt schuilt vrijwel altijd een gevoel dat niet wordt uitgesproken: teleurstelling, verdriet, angst of het gevoel niet gezien te worden.

Zolang dat gevoel geen ruimte krijgt, blijft het conflict bestaan. Het gesprek herhaalt zich, zonder dat er werkelijk iets verandert.

Waarom luisteren stopt

Zodra gesprekken verzanden in “jij-jij-jij”, stopt het luisteren. Dan gaat het niet meer over verbinding, maar over gelijk krijgen. Over jezelf beschermen. Over voorkomen dat oude pijn opnieuw wordt geraakt.

Veel partners zijn zo bezig met waar ze last van hebben, dat ze vergeten zich af te vragen:
Wat kan ik doen om het voor ons samen beter te maken?

Verandering begint niet bij de ander

Een veelvoorkomende overtuiging is dat de relatie beter wordt als de ander verandert. In de praktijk werkt het vrijwel altijd anders. Verandering begint bij jezelf: bij het leren herkennen van je eigen emoties en het reguleren daarvan.

Wie zich voortdurend aanpast om escalatie te voorkomen, raakt zichzelf langzaam kwijt. En zonder jezelf kun je ook niet echt aanwezig zijn voor de ander.

Blijven hangen in wat je niet wilt

Veel stellen weten precies wat ze níet meer willen: ruzie, spanning, afstand. Maar ze hebben geen helder beeld van waar ze samen wél naartoe willen. Daardoor blijven ze hangen in het bekende, hoe pijnlijk dat soms ook is.

Echte verandering vraagt om vooruitkijken. Om samen opnieuw te onderzoeken: wat willen we bouwen, en wat is daarvoor nodig?

De emotie laten waar die hoort

Een belangrijk inzicht is dat je de emotie van de ander niet hoeft over te nemen om betrokken te zijn. Je kunt nabij blijven zonder jezelf te verliezen. Pas wanneer iemand stevig bij zichzelf blijft, ontstaat er ruimte voor rust en verbinding.

Niet door harder te praten, maar door verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen aandeel.

Samen verder kan alleen als je samen beweegt

Relatieherstel gaat niet over winnen of verliezen. Het gaat over bereidheid. De bereidheid om patronen te doorbreken, oude pijn onder ogen te zien en opnieuw beweging te brengen in vastgelopen gesprekken.

Zolang je blijft vechten tegen het verleden, blijft de toekomst buiten bereik.
Maar wanneer één van beide partners besluit het anders te doen, ontstaat er ruimte voor verandering.

Wanneer een gesprek vastloopt

Merk je dat een gesprek steeds escaleert of vastloopt? Probeer dan eerst dit:

Benoem wat je voelt, zonder te beschuldigen

Neem een pauze als emoties hoog oplopen

Vraag jezelf af wat je nodig hebt om weer rustig te worden

Richt je op wat je samen wilt bereiken, niet op wat misging

Een ander gesprek begint vaak met een andere houding.

Saskia Karels is relatiecoach in Andijk en begeleidt stellen die vastlopen in communicatie, terugkerende conflicten en emotionele patronen.
Meer informatie of een kennismakingsgesprek: www.relatiepraktijksaskiakarels.nl/contact

www.relatiepraktijksaskiakarels.nl